گزارشی از زلزله ۳۱خرداد ۱۳۶۹ – روستای سرمل ، بخش عمارلو استان گیلان
شرح موقعیت روستای سرمل : روستای سرمل دهستان خورگام واقع در بخش عمارلو در دره ای که دارای آب فراوان میباشد واقع شده. زمین این روستا بعلت جریان آب زیرزمینی و شیب زیاد بستر دارای حرکت بوده و هرچند یکبار زمین بدون هیچ زمین لرزه ای ترکهایی برداشته و باعث تخریب تدریجی ساختمان روی آن گردیده لذا محل مسکونی این روستا رانشی تشخیص داده شده و قبل از زلزله نیز قرار بر این بوده که محل روستا تغییر مکان یابد.
اکثر خانه های موجود در این روستا بدین ترتیب ساخته شده که در زیر ساختمان با ارتفاع تقریبی دو متر محل نگهداری دام پیش بینی شده و این قسمت با سنگ و ملات کاه گل ساخته شده است ( چینه ) و در طبقه روی این قسمت واحد مسکونی با اسکلت چوبی و یا سنگی بنا شده .
که سقف آنها از تیر و خرپای چوبی و سقف با پوشش حلب بوده و بام نیز محل نکهداری علوفه دام بوده است. در خانه های قدیمی تر دیوارها بوسیله تیرهای چوبی که سر و کله آنها در گوشه ها روی هم جفت و جور شده و بین آنها ملات کاهگل برای درز بندی استفاده گردیده است. این خانه ها در یک طبقه بوده و محل دام نگهداری علوفه در مجاور آن پیش بینی شده است و سقف آن نیز با تیر چوبی و پوشش تخته لت بوده است که این خانه ها بعلت عدم یکپارچگی سقف و عدم اتصال مناسب تیر و ستون و پوسیدگی چوبها بطور کامل منهدم و باعث مرگ افراد ساکن گردیده اند.
هدف گزارش : در این گزارش سعی شده که علت تخریب و عدم تخریب ساختمانها در اثر زمین لرزه بررسی گردد. بدین لحاظ از درج صحنه های تخریب دلخراش و متاثر کننده که باعث تحریک احساسات گردد خودداری شده است و فقط چند نمونه از واحدهای تخریب شده که مشت نمونه خروار باشد به نمایش گذاشته شده است. لذا اکثر واحدهایی که پا برجا مانده و علت پابرجائی و دلایل تخریب جزئی یا کلی بررسی گردیده زیرا از خانه های مخروبه جز مشتی خاک و چوب و سنگ چیز دیگری نیست و خانه هائیکه هنوز بطور کامل منهدم نگردیده اند آغاز انهدام خود را نمایان نموده و امکان بررسی میدهد.
و در عین حال مصالح بکار رفته و نحوه ساخت در آنها مشخص و قابل بررسی می باشد. لازم به تذکر است که در بازدید بعمل آمده کلیه خانه های موجود در این روستا بعلت ترکهای عمیق و دررفتگی قطعات از هم غیر قابل سکونت می باشد و در این گزارش استفاده از عبارت منهدم نشده منظور خانه هایست که سقف آنها فرو نریخته و دارای تلفات جانی نبوده است.
نوعی از خانه های موجود بدین شکل بوده که دیوارها بوسیله تنه های گرد در چهار طرف محصور شده اند و در محل اتصال چوبها را بطور عمود بر هم قفل و و بست نموده و دارای سقف با پوشش تخته لت می باشد. بطور کامل منهدم گردید و باعث کشتار شده اند.
نحوه تخریب ساختمان های زگالی (ساختملان با اسکلت چوبی و دیوار تخته ای ) به طوریکه ملاحظه می گردد تخریب از حالت تغییر شکل دیوارها به حالت غیر عمودی تا تخریب روی یک دیوار و تخریب کامل در عکس سوم مشاهده می شود. جالب توجه اینکه اکثر سقفهای پوشیده شده با حلب حتی پس از انهدام دیوارها از هم جدا نشده و صورت یکپارچه سقوط نموده اند.
خانه آجری و سنگی ۲عکسها مقایسه را که با ملات ماسه سیمان چیده شده نشان می دهند. در خانه آجری از یک شناژ افقی فقط در بالای ساختمان استفاده گردیده که نسبتا سالم تر مانده، همچنین بعلت نداشتن پی سازی مناسب ۲۲و شناژ پایین،دیوار پشت حدود ا سانتیمتر جابجا شده لیکن فرو نریخته و جان کسی به خطر نیفتاده است.
خانه های اسکلت چوبی و دیوار تخته ای (زگالی) اکثر بطور کامل منهدم نشده اند بغیر از چند واحد که بطور حتم در ساخت آنها بخصوص در محل اتصال تیر و ستون و دیوار و سقف دقت کافی اعمال نگردیده و این بی دقتی موجب انهدام کامل آنها گشته است.
در عکس دوخانه ای که براساس گفته های اهالی تقریبا همزمان ساخته شده و از یک نوع مصالح و ساخت برخوردار بوده اند ملاحظه می گردد که یکی بطور کامل منهدم شده و در حالت تخریب با حالت دوران در افق بسمت خانه مجاور فروریخته و گوشه ی سقف نیز بشدت به دیوار خانه مجاور خود کوبیده شد با وجودیکه دیوار چینی هم کف آن دیگری تخریب شده در عین حال تمامی شدت زلزله و ضربه این خانه منهدم شده باز هم موجب تخریب آن یکی نگشته است.
پیشنهادات برای بازسازی : خانه های اسکلت چوبی (زگالی) بزرگترین صدمه را از طریق پی و دیوار سنگچین زیرآن دیده اند. در صورتیکه این دیوارها از مقاومت خوبی برخوردار بوده اند مثلاً با ملات مناسبتری ساخته و کلاف در اطراف آن می بود بطور مسلم تخریب به حداقل می رسید و همچنین تلفات جانی را به صفر می رساند. لذا در اینجا توصیه می گردد که که در ساخت خانه های جدید نکات زیر بصورت الزامی رعایت گردد.
حتی الامکان ، – پی سازی از مصالح مناسب مانند بتون استفاده شود و در ساخت بتون دقت کافی بعمل آید ۱ از سیمان کافی با عیار معین استفاده شود و ماسه – بتون ساخته و عمل آورده شود ،بوسیله بتونیر مصرفی عاری از خاک باشد ( دانه بندی موضوع مهمی در تعیین مقاومت بتون می باشد.) – در گوشه های ساختمان ها حتما از میل گرد جهت کلاف شدن چهار گوشه استفاده گردد.
زیرا انهدام ۲ در هنگام ضربه های زلزله هماهنگونه که در گزارش ملاحظه شد از گوشه های ساختمان شروع می شود بدین ترتیب تا وقتی گوشه ها تخریب نگردند دیوار به حالت انهدام در نمی آید. – اتصال تیر و ستون و خرپا باید از استحکام کافی برخوردار باشد. ۳ – استفاده از چوبهای پوسیده و دارای معایب زیاد خوداری شود.
دانلود فایل گزارشی از زلزله ۳۱خرداد ۱۳۶۹ – روستای سرمل ، بخش عمارلو استان گیلان
عکس های گزارشی از زلزله ۳۱خرداد ۱۳۶۹ – روستای سرمل ، بخش عمارلو استان گیلان :
